Zachowania o podłożu agresywnym u osób starszych są problemem bardzo często spotykanym zarówno w pracy opiekuna, jak i sprawującego nad nim opiekę członka rodziny. Decydując się na pracę opiekuna seniorów, musimy liczyć się z tym, że podczas trwania zlecenia przyjdzie nam się zetknąć z różnymi sytuacjami. Jeśli poznamy mechanizmy agresji u starszego człowieka i nauczymy się odpowiednio reagować – łatwiej nam będzie nad nią zapanować.
Agresji u osób starszych częstokrotnie towarzyszy również nadpobudliwość i nerwowość. W takich sytuacjach nawet najbardziej empatyczny i życzliwy opiekun może mieć nie lada problem w znalezieniu wspólnego języka z podopiecznym. Nie zawsze można określić, co konkretnie spowodowało agresywne zachowanie seniora. Warto jednak pamiętać, że jest ono po prostu efektem ubocznym choroby Alzheimera, chorób demencyjnych, czy depresji. Senior, jeszcze do niedawna zdrowy, manifestuje swoje niezadowolenie z obecnej sytuacji poprzez podniesiony głos oraz niechęć do współpracy z opiekunem.
Wraz z wiekiem narasta lęk przed przemijaniem, utratą sprawności i śmiercią. To kolejna przyczyna pojawiania się agresji. Ponadto, obecność opiekuna może także potęgować takie zachowania. Przypomina ona podopiecznym, że są coraz starsi i uzależnieni od pomocy innych, często obcych im osób. Znaczącej roli można również doszukiwać się w braku zainteresowania ze strony bliskich, braku kontaktu ze znajomymi, których już nie ma lub izolują się od świata ze względu na swoje ograniczenia ruchowe. Starsi ludzie nie potrafią w konstruktywny sposób pozbyć się emocji z tym związanych, dlatego niekiedy zachowują się w nieracjonalny i nieprzewidywalny sposób.
Postępowanie wobec osoby agresywnej musi być nacechowane łagodną i przyjazną postawą z dużą dozą cierpliwości. Odnosząc się z szacunkiem i zrozumieniem względem seniora, zwiększamy szanse na dobre relacje. Zwracając się do podopiecznego, powinniśmy mówić stanowczo, zdecydowanie, ale nie podnośmy głosu. Uważajmy, aby nie unosić się gniewem i samemu nie przejawiać agresywnych zachowań. Warto stosować proste zdania i unikać posługiwania się trudnymi terminami. Zmobilizujmy osobę starszą do samodzielnego radzenia sobie z codziennymi czynnościami, uwzględniając jej możliwości. Nie krytykujmy podopiecznych, próbujmy podkreślać ich mocne strony. Dowartościowanie jest istotne w procesie radzenia sobie z własną agresją. Zachęcanie seniora do spędzania czasu z innymi osobami oraz zajęcie go czymś dla niego atrakcyjnym, jak np. krzyżówki, gry planszowe, czytanie książek, bądź spacer jest dobrym pomysłem, aby go uspokoić. Niestety, nie zadziała w momencie, gdy dopuściliśmy do eskalacji problemu i wszystko jest już na ostrzu noża. Obserwacja oraz zapisywanie w notatniku kiedy i w jakich sytuacjach nasz podopieczny staje się agresywny pomoże dostrzec wzorce zachowania oraz usunąć rzeczy, które go denerwują.
Do wszelkich wybuchów agresji na linii senior – podopieczny trzeba podchodzić z dystansem. Nawet jeśli takie sytuacje zdarzają się wielokrotnie to mają one podłoże chorobowe, a nie personalne. Dobry opiekun musi być bardzo wrażliwy na wszelkie zachowania podopiecznego i starać się dotrzeć do możliwych przyczyn tych sytuacji. Nie bójmy się prosić o pomoc rodzinę osoby starszej. Warto też skonsultować stan seniora z lekarzem, który wesprze nas lekami wyciszającymi lub regulującymi samopoczucie chorego. Trzeba pamiętać, że każdy opiekun jest tylko człowiekiem, a więc ma swoje granice wytrzymałości. Czasami zdarzają się sytuację, w których jedynym słusznym wyjściem będzie po prostu opuszczenie choćby na krótki czas pomieszczenia, w którym podopieczny daje upust swoich agresywnych emocji. Opiekun musi dbać o swoją psychohigienę, wszystko po to, aby nie wypalić się zawodowo.
LAXO Care - Poznań
ul. Droga Dębińska 3A
61-555 Poznań
tel. +48 61 666 2993
LAXO Care - Nowa Sól
ul. Traugutta 12b/12
67-100 Nowa Sól
tel. +48 61 666 4757
LAXO Care - Ostrów Wielkopolski
ul. Wrocławska 13-15
63-400 Ostrów Wielkopolski
tel. +48 62 584 2255
