Odleżyny u osób starszych – jak przeciwdziałać?

Zdrowie podopiecznych

Większość osób dotkniętych chorobą lub niepełnosprawnością, które nie mogą się samodzielnie poruszać i nie mogą zmienić ułożenia swojego ciała w łóżku zagrożona jest powstaniem odleżyn. Długotrwałe przebywanie w jednej pozycji sprzyja miejscowym zaburzeniom krążenia, a w konsekwencji niedokrwieniu i uszkodzeniu tkanek. Powstają rany od naskórka aż do tkanki kostnej włącznie. Odleżyny bardzo trudno goją się i są kosztowne w leczeniu, a przede wszystkim sprawiają wiele problemów pielęgnacyjnych.

Co sprzyja powstawaniu odleżyn?

  • podeszły wiek (osoby starsze są bardziej narażone na powstanie odleżyn z powodu mniejszej aktywności fizycznej, zmian powstających w efekcie starzenia się skóry),
  • niektóre choroby (np. choroby neurologiczne, cukrzyca, anemia, choroby nowotworowe),
  • nieprawidłowa masa ciała (zarówno nadwaga, jak i niedowaga),
  • złe odżywianie (głównie niewystarczająca kaloryczność, niedobór witamin oraz białka w diecie),
  • niedostateczne przyswajanie składników pokarmowych,
  • długotrwałe unieruchomienie będące wynikiem choroby,
  • brak świadomości konieczności zmiany położenia ciała,
  • zaniedbanie pierwszych oznak odleżyn,
  • niedosuszenie części ciała po kąpieli,
  • nietrzymanie moczu i stolca (środowisko wilgotne i kwaśny odczyn moczu zmienia pH skóry, czyniąc ją podatną na uszkodzenia),
  • zbyt wysoka temperatura otoczenia (powoduje przegrzanie, nadmierną potliwość, sprzyja odparzeniom).

Co możesz zrobić, by zmniejszyć ryzyko wystąpienia odleżyn u Twojego podopiecznego?

  • Regularnie obserwuj skórę chorego pod kątem pojawienia się odleżyn. Zwróć szczególną uwagę na okolice narażone na ucisk jak np. łokcie, barki, plecy, tylna część głowy, kość krzyżowa oraz pośladki, biodra, pięty, a także kostki. Niepokojące powinny być dla Ciebie takie objawy, jak: zaczerwienia, otarcie naskórka, obrzęk, niewielkie podwyższenie temperatury.
  • Wykonując codzienną pielęgnację, pamiętaj o dokładnym osuszaniu skóry: nie pocieraj, a delikatnie dotykaj ręcznikiem aż do całkowitego wysuszenia. Ważne jest odpowiednie natłuszczanie skóry podopiecznego. Najlepsza w tym wypadku będzie oliwka dla dzieci, linomag w płynie lub wazelina kosmetyczna, którą łatwo aplikować ze względu na konsystencję. Staraj się wymasować delikatnymi ruchami, aby nie uszkodzić naskórka.
  • Pościel i bielizna chorego powinny być zawsze czyste i suche, uszyte z naturalnych materiałów. Pomieszczenie, w którym przebywa chory, należy często wietrzyć i dbać, aby choremu nie było za gorąco lub za zimno.
  • W sytuacji nietrzymania moczu i stolca u Twojego podopiecznego dobrym rozwiązaniem są pieluchomajtki, czy chłonne wkładki. Stosuj kremy ochronne na skórę. Nie jest zalecane stosowanie zasypek, pudrów czy talków po natłuszczeniu skóry, ponieważ spowoduje to tworzenie się grudek w fałdach skórnych.
  • Dbaj o właściwe odżywianie i nawodnienie seniora. Posiłki powinny zawierać odpowiednią ilość kalorii i białka, a także witamin oraz minerałów. Zachęcaj osobę starszą do picia.
  • Możesz wykonać czynności poprawiające ukrwienie skóry, takie jak bardzo delikatny masaż i oklepywanie, które pomoże również zapobiegać zapaleniu płuc. Nigdy nie masuj skóry w okolicy ran i owrzodzeń.
  • Zmieniaj pozycję ciała podopiecznego minimum co 2 godziny. Możesz zastosować pewien schemat (harmonogram zmiany pozycji), uwzględniając ułożenie na obu bokach, plecach i brzuchu. Pozycję osoby starszej zmieniaj również w nocy. Zmiana pozycji nie dopuści do upośledzenia mikrokrążenia skóry, ponieważ wyeliminuje długotrwały ucisk na jedno miejsce. Pamiętaj, by w trakcie przesuwania osoby długotrwale unieruchomionej unikać nadmiernego tarcia skóry o podłoże.
  • Należy zapobiegać oraz leczyć infekcje skórne, które sprzyjają powstaniu odleżyn oraz utrudniają ich gojenie się.
  • Warto stosować podkłady (np. płócienne), które dodatkowo układa się na łóżku, a które można często wymieniać. Podkład (lub złożone prześcieradło) należy tak rozłożyć, aby sięgał od poduszki do okolicy kolan. Pozwoli on na łatwe utrzymanie czystości, a w razie potrzeby podniesienia lub przesunięcia chorego – ułatwi przenoszenie.
  • Unieruchomiony pacjent wymaga rehabilitacji ruchowej, dostosowanej do rzeczywistego stanu zdrowia. W warunkach domowych ćwiczenia powinny być wykonywane pod okiem rehabilitanta, który nauczy rodzinę oraz opiekunkę jak je wykonywać. Jeżeli podopieczny może, powinien samodzielnie wykonywać ćwiczenia zlecone przez rehabilitanta.
  • Pomocne w zapobieganiu odleżynom będą także: materac przeciwodleżynowy, kółka pod pięty, łokcie i pośladki, wałki pod kolana i uda, poduszki rehabilitacyjne – dostępne w sklepach rehabilitacyjnych lub medycznych.

Odleżyny u osób starszych bądź chorych są łatwe do zauważenia, a ich zapobieganie nie wymaga specjalistycznej wiedzy medycznej. Dużo gorzej jest, gdy problem już powstanie i z pewnością nie należy go bagatelizować. Zapobieganie, wczesne wykrycie i podjęcie odpowiednich działań zapewni podopiecznemu zdrowie, a opiekunkom seniorów ułatwi pracę oraz oszczędzi zmartwień.

Inne w tej kategorii:

Gdzie jesteśmy

  • LAXO Care - Poznań

    ul. Droga Dębińska 3A

    61-555 Poznań

    tel. +48 61 666 2993

  • LAXO Care - Nowa Sól

    ul. Traugutta 12b/12

    67-100 Nowa Sól

    tel. +48 61 666 4757

  • LAXO Care - Ostrów Wielkopolski

    ul. Wrocławska 13-15

    63-400 Ostrów Wielkopolski

    tel. +48 62 584 2255

Szukasz pracy?

Wypełnij formularz, oddzwonimy!