Problemy ze snem dotyczą coraz większej liczby osób na świecie, a w szczególności seniorów. Szacuje się, że na bezsenność cierpi niemal 40% osób powyżej 65. roku życia. Na szczęście, istnieją sposoby na walkę z zaburzeniami snu i nie są to jedynie środki nasenne. Jednak by zwalczyć bezsenność, należy najpierw określić, co jest jej przyczyną.
Jedną z głównych przyczyn zaburzeń snu w starszym wieku są przewlekłe choroby. Nie dają spokojnie spać bóle stawów i kręgosłupa. Budzi pieczenie za mostkiem towarzyszące zgadze (pozycja leżąca nasila jego objawy) i parcie na pęcherz moczowy. Z marzeń sennych mogą wyrwać bolesne skurcze łydek, duszności związane z chorobami układu oddechowego i serca. Istotne znaczenie ma też przebadanie podopiecznego przez psychiatrę w celu wykluczenia lub potwierdzenia depresji bądź zaburzeń lękowych. Bezsenność u seniorów może być objawem właśnie tych chorób. Czynnikiem powodującym bezsenność mogą być także źle dobrane leki. W tym wypadku należy również zasięgnąć porady lekarza.
Warto także przyjrzeć się nawykom swojego podopiecznego. Bardzo często osoby starsze prowadzą mało aktywny tryb życia. Urządzają sobie popołudniowe drzemki, kładą się do łóżka mimo braku uczucia senności, jedzą tuż przed pójściem spać i bardzo rzadko wystawiają się na naturalne światło. To wszystko sprawia, że w nocy nie chce im się spać. Ponadto, zdarza się, że bezsenność występuje tylko przez pewien czas i jest jedynie efektem stresującej sytuacji, np. nadchodzącej wizyty u lekarza. Seniorowi powinno się wprowadzić właściwy rytm posiłków. Zadbać również o to, aby rytm dobowy osoby starszej (emeryta, rencisty) w miarę możliwości był podobny do nawyków, jakie dana osoba miała w trakcie aktywności zawodowej.
Najwięcej snu potrzebują noworodki, później wymaga się go coraz mniej. U osób starszych jest to zazwyczaj 6-7 godzin, chociaż wszystko uzależnione jest od aktywności w ciągu dnia. Sen dzieli się na dwie główne fazy: NREM oraz REM. Pierwsza to sen wolnofalowy, czyli o wolnych ruchach gałek ocznych, tak zwany sen głęboki. Druga natomiast to część o szybkich ruchach gałek ocznych. Tu pojawiają się marzenia senne, dochodzi do całkowitego rozluźnienia mięśni. NREM trwa około 80-100 minut, a REM tylko 15 – cały cykl powtarza się zwykle 4 lub 5 razy, zależnie od długości spania.
W przypadku wymienionych powyżej chorób, trzeba udać się do specjalisty, który lecząc chorobę jednocześnie wybawi seniora z problemów ze snem. Jeśli osoba starsza nie cierpi na depresję ani przewlekłe schorzenia to wystarczy, że przekonamy ją do niezasypiania po obiedzie i nie pozwolimy jej objadać się przed snem. Ponadto warto wietrzyć pokój, w którym śpi senior oraz pilnować, aby nie było w nim zbyt zimno lub za gorąco. Pozytywnie wpłynie na jakość snu podopiecznego odpowiednia dawka aktywności fizycznej, najlepiej na świeżym powietrzu. Jeśli ogólny stan zdrowia podopiecznego jest dobry – ruch i tlen powinny być najlepszym lekarstwem na problemy ze snem.
Ważne jest również zaplanowanie czasu snu tzn. osoba starsza nie powinna kłaść się zbyt wcześnie, ale także spać do późna. Dobrym pomysłem jest wprowadzenie relaksu oraz wyciszenie seniora na kilka godzin przed snem. Z pomocą przychodzi w tym przypadku spokojna muzyka oraz przygaszone światło, a także książka, która pozwala odprężyć się osobie starszej. Zmiana złych przyzwyczajeń wymaga trochę czasu i cierpliwości, lecz przynosi dobre wyniki. Niekiedy jednak konieczne może okazać się choćby tymczasowe wsparcie farmakologiczne. Ważne jednak, by starszy człowiek nie próbował leczyć się na własną rękę, ale pod kontrolą lekarza. Ostatni posiłek senior powinien zjeść nie później niż 3 godziny przed położeniem się do łóżka. Należy ograniczyć mu wieczorne spożywanie napojów bogatych w kofeinę jak: herbata, kawa, cola.
Sen jest bardzo ważny nie tylko dla samopoczucia człowieka, ale także dla poprawnego funkcjonowania organizmu oraz dla utrzymania dobrego zdrowia. Nie powinno się lekceważyć nawet niezbyt nasilonych problemów ze snem. Jeżeli będą długo utrzymywały się lub często powtarzały, mogą wywoływać rozdrażnienie, obniżenie nastroju i niechęć do jakichkolwiek aktywności. Z czasem mogą przyczynić się nawet do wystąpienia stanów depresyjnych u starszej osoby. Stąd ważna rola opiekunki, aby na bieżąco obserwowała jakość snu swojego podopiecznego oraz jego nawyki dnia codziennego i w razie potrzeby odpowiednio reagowała.
LAXO Care - Poznań
ul. Droga Dębińska 3A
61-555 Poznań
tel. +48 61 666 2993
LAXO Care - Nowa Sól
ul. Traugutta 12b/12
67-100 Nowa Sól
tel. +48 61 666 4757
LAXO Care - Ostrów Wielkopolski
ul. Wrocławska 13-15
63-400 Ostrów Wielkopolski
tel. +48 62 584 2255
