Język polski i jego słowotwórstwo zaskakuje nas na każdym kroku. W języku niemieckim również nie wieje nudą. Ciekawym i popularnym zjawiskiem składniowym są Funktionsverbgefüge, czyli wyrażenie czasownikowo-rzeczownikowe. Jak budujemy takie wyrażenia i jak wyglądają one w zdaniach? Dowiesz się o tym z tego artykułu.
Nazwa nie jest przypadkowa – Funktionsverbgefüge [Funktsionswerbgefyge] to wyrażenia powstałe w wyniku połączenia się rzeczownika z czasownikiem. W zasadzie istotniejszą rolę ogrywa tutaj rzeczownik odczasownikowy, ponieważ czasownik pełni tylko funkcję gramatyczną.
czasownik helfen – pomagać [helfen] wyrażenie czasownikowo-rzeczownikowe Hilfe leisten – udzielać pomocy [Hilfe lajsten]
czasownik fragen – pytać [fragen] wyrażenie czasownikowo-rzeczownikowe eine Frage stellen – stawiać pytanie, pytać [ajne Frage sztelen]
W drugą stronę wygląda to tak, że rzeczownik utworzony od czasownika można zastąpić czasami tylko czasownikiem.
eine Antwort geben antworten – zarówno wyrażenie, jak i sam czasownik oznacza odpowiedzieć.
Wyrażeń czasownikowo-rzeczownikowe nie zawsze da się przetłumaczyć tak dokładnie, jak wypada to w języku niemieckim, czyli jako rzeczownik i czasownik. Czasami jest to tylko czasownik.
Wyrażenia czasownikowo-rzeczownikowe zdecydowanie częściej spotkamy w języku pisanym niż mówionym. Ich użycie można zaobserwować między innymi w języku specjalistycznym, np. prawniczym, urzędowym czy naukowym, ponieważ nadają one wypowiedziom styl oficjalny.
Wyrażenia czasownikowo-rzeczownikowe można podzielić na grupy, które przynależą do określonych czasowników, np. machen [mahen], kommen [komen] czy geben [gejben].
ums Leben kommen – stracić życie [ums Lejben komen]
jemandem einen Rat geben – dać komuś radę [jemandejm ajnen Rat gejben]
einen Eindruck machen – wywrzeć wrażenie [ajnen Ajndruk mahen]
Niektóre wyrażenia występują „same”, inne potrzebują użycia konkretnego przyimka, a po niektórych trzeba stosować odpowiedniego przypadka.
aufgeben
die Arbeit aufgeben – rzucić pracę [di Arbajt ałfgejben]
die Hoffnung aufgeben – stracić nadzieję [di Hofnunk ałfgejben]
ablehnen
einen Vorschlag ablehnen – odrzucić propozycję [ajnen Forszlak aplejnen]
die Einladung ablehnen – odrzucić zaproszenie [di Ajnladunk aplejnen]
bringen
zu Ende bringen – zakończyć [cu Ende bringen]
ans Licht bringen – ujawnić coś [ans Liśt bringen]
bekommen
Antwort bekommen – otrzymać odpowiedź [Antfort bekomen]
Hilfe bekommen – otrzymać pomoc [Hilfe bekomen]
begehen
einen Betrug begehen – popełnić oszustwo [ajnen Betruk begejen]
einen Mord begehen – popełnić morderstwo [ajnen Mort begejen]
erzielen
den Preis erzielen – zdobyć nagrodę [dejn Prajs ercilen]
Ergebnisse erzielen – osiągać wyniki [Ergejbnise ercilen]
finden
Anerkennung finden – znaleźć uznanie [Anerkenunk finden]
die Verwendung finden – znaleźć zastosowanie [di Ferwendunk finden]
geben
die Erlaubnis geben – udzielić zgody [di Erlałbnis gejben]
den Befehl geben – wydać rozkaz [dejn Befejl gejben]
leisten
Widerstand leisten – stawiać opór [Widasztand lajsten]
die Arbeit leisten – wykonywać pracę [di Arbajt lajsten]
nehmen
in Anspruch nehmen – żądać czegoś [in Anszpruh nejmen]
in Kauf nehmen – pogodzić się z czymś [in Kałf nejmen]
treffen
Maßnahmen treffen – przedsięwziąć środki [Masnamen trefen]
die Entscheidung treffen – podjąć decyzję [di Entszajdunk trefen]
LAXO Care - Poznań
ul. Droga Dębińska 3A
61-555 Poznań
tel. +48 61 666 2993
LAXO Care - Nowa Sól
ul. Traugutta 12b/12
67-100 Nowa Sól
tel. +48 61 666 4757
LAXO Care - Ostrów Wielkopolski
ul. Wrocławska 13-15
63-400 Ostrów Wielkopolski
tel. +48 62 584 2255
